ChristenUnie-SGP Rotterdam heeft vanmiddag wooncomplex Oost-Sidelinge uitgeroepen tot Rotterdams Erfgoed en het aangemeld als Echt Rotterdams Erfgoed bij Museum Rotterdam.

Woensdag wordt over de toekomst van het wooncomplex Oost-Sidelinge gesproken in de raadscommissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte. Het College van B&W besloot eerder de woningen niet aan te wijzen als gemeentelijk monument om zo de weg voor sloop vrij te maken. Christen-SGP Rotterdam is daar fel op tegen. De gebouwen met karakteristiek ornamenten zijn een zeer vroeg voorbeeld van vernieuwende sociale woningbouw in het naoorlogse Rotterdam.

Burgerraadslid Gerben van Dijk: ‘Vriend en vijand is het eens over de unieke cultuurhistorische waarde van deze gebouwen voor Rotterdam. Slopen zou echt een historische vergissing zijn’. Van Dijk verwijt het College en eigenaar Woonstad een niet bestaande tegenstelling te creëren tussen wooncomfort en monumentale waarde. ‘De praktijk elders in Nederland laat zien dat wooncomfort in een monumentaal gebouw prima te realiseren is. In oproep vanuit de vakwereld om de flat te behouden op Vers Beton spreken van vakmensen een ‘parel’ van de woningbouw die toekomstgericht en duurzaam gerenoveerd kan worden.’

‘Vriend en vijand is het eens over de unieke cultuurhistorische waarde van deze gebouwen voor Rotterdam. Slopen zou echt een historische vergissing zijn’.

ChristenUnie-SGP hoopt op de steun van Museum Rotterdam. Van Dijk: ‘De flats hebben net hun 70e verjaardag gevierd en verdienen vanwege hun bijzondere geschiedenis een plekje in de Collectie van Rotterdam.’

Echt Rotterdams Erfgoed
Om daad bij het woord te voegen heeft ChristenUnie-SGP Oost-Sidelinge aangemeld als ‘Echt Rotterdams Erfgoed’:

Ter motivering van de voordracht een toelichting[1] aan de hand van de beoordelingspunten zoals de Raad Echt Rotterdams Erfgoed die eerder heeft vastgelegd.

Het is Rotterdams of in Rotterdam
Ja, het zo Rotterdams als het maar zijn kan. De voormalige gemeente Overschie werd na de oorlog ingezet als nieuwe woonwijk voor inwoners uit de verwoeste binnenstad. Er vestigden zich met name arbeiders die werkzaam waren in de Spaanse Polder. Om snel te kunnen bouwen met zo weinig mogelijk geschoolde arbeiders werd veelal innovatieve montagebouw toegepast, mede door gebrek aan traditionele bouwmaterialen. Het bekende Rotterdamse bedrijf Van Waning heeft Oost-Sidelinge gebouwd.

Het is actueel
De flats worden bedreigd in hun voortbestaan nu het College van B&W weigert de procedure te starten om de gebouwen aan te wijzen als gemeentelijk monument. Eigenaar Woonstad is voornemens de flats in 2020 te slopen en er nieuwe woningen terug te bouwen. Rotterdam bouwt graag iconen en nu dreigt er zomaar een oud icoon van de kaart geschoven te worden. Wat ons betreft moet dat voorkomen worden.

Het is actief bezig voor anderen en/of de stad
Oost-Sidelinge omvat 144 appartementen in de sociale woningvoorraad. Ze beantwoorden bovendien met hun woningen rond de 65 en 70 m², aan de vraag naar betaalbaar stedelijk wonen in Rotterdam. Voor de groep alleenstaande of tweepersoonshuishoudens en jonge stedelingen is dit het ideale woonproduct. Nieuwbouw van dit soort relatief kleine woningen is een kostbare aangelegenheid. Waarom zou je dan een zo passend product vernietigen?

Bovendien dragen de woningen duurzaam bij aan het betaalbare deel van de woningvoorraad. Rotterdam is graag innovatief bezig met duurzaamheid. De CO2- en stikstofuitstoot van nieuwbouw moet structureel minder worden. Dit geldt vooral voor bouwen met beton. Als je de renovatie van het betonnen Oost-Sidelinge vanuit duurzaamheidsoogpunt afweegt tegen nieuwbouw, zul je niet alleen de energie voor het slopen en afbreken moeten meenemen. Je stoot ook nog eens immens veel CO2 uit voor de bouw van een compleet nieuw gebouw.

Het staat open voor verbinding
Sinds de uitvinding van schokbeton, begin vorige eeuw, werd het mogelijk om met minder materiaal beter beton te produceren. Hiermee zijn voor onze cultuur bepalende bouwwerken opgericht – van betonnen boerderijen op nieuw ontgonnen land in de Noord-Oostpolder tot de befaamde gevelelementen van het Groothandelsgebouw in Rotterdam. Maar het schokbeton was ook een écht Hollands exportproduct, vergelijkbaar met bagger-expertise en watermanagement. De flats aan de Oost-Sidelinge zijn volledig gebouwd met schokbetonelementen.

De meeste nieuwbouw is star, kent vaste plattegronden en weinig mogelijkheden tot aanpassingen. Dit komt door de veelgebruikte tunnel- en schottenbouw. Iedere keer opnieuw rijst de vraag: kunnen wij niet met kolommen bouwen voor vrij indeelbare woningen? De flats aan de Oost-Sidelinge zijn 70 jaar geleden al gebouwd met een vrije plattegrond met kolommenstructuur. In plaats van slopen en vervangen voor starre nieuwbouw, is behoud en aanpassing van hetgeen je al hebt, hier meer dan zinvol.

Het voegt iets toe aan de stad
Het ontwerp is een sleutelwerk van het innovatieve architectenbureau Wijmer en Breukelman, dat werd uitgevoerd door de firma Schokbeton i.s.m. de bekende Rotterdamse firma Van Waning. De opdracht voor de bouw werd gegeven door de Gemeentelijke WoningStichting. Het complex heeft een hoge architectonische kwaliteit en cultuurhistorische betekenis, waarvan in Rotterdam geen vergelijkbare voorbeelden meer zijn.

Het staat in verband tot een historische ontwikkeling of object
Oost-Sidelinge is hét voorbeeld van sociale woningbouw in de vroege wederopbouw. Nederland kent in totaal bijna 200 rijksmonumenten uit de periode van de wederopbouw 1940 – 1965. Helaas hoort dit complex daar nog niet bij en dat is vreemd. De gebouwen van Oost-Sidelinge zijn meer dan alleen gevels met originele betonpanelen. Niet alleen rationeel gebouwd, maar uitgevoerd met de ambitie van schoonheid, ornament en materiaal. De manier waarop ze als geheel gemaakt zijn biedt veel inzichten voor iedereen die serieus werk wil maken van industrialisatie. De meeste bouwprocessen zijn tegenwoordig niet meer dan de beschikbare onderdelen tot een gebouw samenstellen. In het begin van de 20e eeuw was men al veel verder. Hier ontstonden de eerste ideeën over échte industrialisatie.

[1] Voor de toelichting is gebruik gemaakt van het artikel ‘Behoud unieke woongebouwen Oost-Sidelinge’ op Vers Beton